Powiat suski leży w Beskidach, na południowo-zachodnim krańcu województwa małopolskiego i graniczy od zachodu z powiatem żywieckim w województwie śląskim, od północy i wschodu z trzema innymi powiatami wchodzącymi w skład województwa małopolskiego: wadowickim, myślenickim i nowotarskim, a od południa z okresem Namiestovo na Słowacji.
Obszar ten, zwany Podbabiogórzem, jest typowo górski, a naturalne bogactwo regionu stanowią lasy, zajmujące niemal 50 % jego powierzchni. Powiat suski obejmuje 9 gmin, które tworzą: dwa miasta (Sucha Beskidzka, Jordanów), jedna gmina miejsko-wiejska (Maków Podhalański) i sześć gmin wiejskich (Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce). W skład powiatu wchodzi łącznie 37 miejscowości.
Południowa część powiatu, położona najwyżej, znajduje się na terenie Beskidu Żywieckiego, który dzieli się tu na trzy mniejsze jednostki geograficzne: masywa Babiej Góry z najwyższym szczytem całych Beskidów Zachodnich, Babią Górą (Diablak; 1725 m), Pasmo Polic (Polica, 1369 m) oraz Pasmo Jałowieckie (Jałowiec, 1111 m). Charakterystycznym elementem krajobrazu północnej części powiatu są natomiast wzniesienia należące do niższych grup górskich – Pasma Leskowca (918 m) i Łamanej Skały (929 m) w Beskidzie Małym (na północnym zachodzie) oraz Pasma Koskowej Góry (866 m) w Beskidzie Makowskim (na północnym wschodzie).
Niemal cały teren powiatu leży w dorzeczu górnej Skawy, która jest główną rzeką regionu. Właśnie nad Skawą leżą trzy miasta: Sucha Beskidzka, Maków Podhalański i Jordanów. Do najważniejszych dopływów Skawy na tym terenie należą: Pożoga, Toporzyski Potok, Bystrzanka, Cadynka, Skawica, Grzechynia, Stryszawka i Tarnawka (lewobrzeżne), oraz Malejów, Osielec, Wieprzec, Żarnowianka i Paleczka (prawobrzeżne).
Dorzecze górnej Skawy zajmuje tereny o bardzo urozmaiconym charakterze. W Paśmie Babiogórskim panuje ostrzejszy klimat, dominują kamieniste gleby górskie, przechodzące w dolinach potoków w gleby gliniasto-kamieniste. Ze względu na ukształtowanie terenu jeszcze dziś znaczne części tego obszaru są trudno dostępne. Natomiast w Beskidach Małym i Makowskim klimat jest łagodniejszy, a płaskie dna dolin rzecznych zajmują urodzajniejsze gleby brunatne. Niższa wysokość i łagodniejsze formy stoków sprawiają, że góry te nie stanowią, ani też nie stanowiły w przeszłości, szczególnie trudnej do pokonania bariery komunikacyjnej i osadniczej.
