W Zawoi, na Markowych Rówienkach, znajduje się niewielki skansen, powstały w 1973 r. z inicjatywy Józefa Żaka, ówczesnego prezesa Oddziału „Ziemi Babiogórskiej” Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Od 2020 r. bezpośrednią opiekę nad placówką, pozostająca własnością PTTK, pełni Babiogórskie Centrum Kultury w Zawoi.
Skansen tworzą obecnie: trzy budynki mieszkalne, kuźnia, kapliczka i wolno stojący spichlerz z piwniczką oraz kapliczka z figurą Matki Bożej.
Najcenniejszym obiektem jest najstarsza, kurna chałupa Franciszka Stopiaka z l. 1802-1815, przeniesiona tu z innej części Zawoi. Zbudowana ze świerkowych i jodłowych bierwion, nakryta jest dachem gontowym. Wnętrze dzieli się na dwie części: mieszkalną, w skład której wchodzą izba czarna, izba biała i komora, oraz gospodarczą – stajnię. W pomieszczeniach części mieszkalnej urządzono ekspozycję etnograficzną, składającą się głównie ze sprzętów gospodarstwa domowego.
W pochodzącej z przełomu XIX i XX w. chałupie Franciszka Kudzi, która do dzisiaj stoi w swoim pierwotnym miejscu, można obejrzeć ekspozycję poświęconą historii turystyki górskiej, najmłodszy zaś jest trzeci budynek – chałupa Stefana Gancarczyka z 1906 r., stojąca pierwotnie nieopodal.
W skansenie zgromadzono także interesującą kolekcję oleodruków o tematyce religijnej.
Zespół Budownictwa Drewnianego – Skansen PTTK im. Józefa Żaka
Zawoja Markowa
tel. 662 856 568, 603 922 010, 33 877 50 66 (Babiogórskie Centrum Kultury)
