Odcinek 5 (19 km) Krzysztof Buczkowski 19 kwietnia 2022

Odcinek 5 (19 km)

5
Zawoja Markowa, Skansen im. Józefa Żaka – Zubrzyca Górna, Muzeum Orawski Park Etnograficzny

Z parkingu w Zawoi Markowej wracamy tą samą trasą. Po drodze, w Zawoi Wilcznej, przejeżdżamy obok drewnianego budynku zwanego „księżówką” (po prawej stronie). Mieści się w nim Gminna Informacja Turystyczna oraz Izba Pamięci Św. Jana Pawła II. Na rondzie w Zawoi Widły odbijamy w prawo i drogą wojewódzką nr  957 jedziemy do Zawoi Policzne. Mijamy m.in. współcześnie postawione drewniane karczmy, nawiązujące swoją architekturą do góralskich tradycji budowlanych. Są to kolejno: „Tabakowy Chodnik” (po lewej, nad potokiem Jaworzyna), „Dzika Chata” (dawniej „Styrnol”, po prawej) i „Karczma Zbójnicka” (również po prawej). Wszystkie, o czym warto pamiętać, mają w swoich jadłospisach dania regionalne.

W Zawoi Policznem, 50 m przed ostatnią z wymienionych karczm, stoi przy drodze interesująca, pochodząca z końca XVIII w. kaplica pw. św. Jana Chrzciciela zwana zbójnicką (jak głoszą miejscowe podania jej fundatorami byli zbójnicy). To, co szczególnie piękne i wiążące z architekturą drewnianą tą otuloną wiekowymi lipami, murowaną z kamienia i potynkowaną sakralną budowlę, to nakrywający ją, dominujący nad całością gontowy dach. Jest on w dolnej części czterospadowy, a wyżej przechodzi w cebulastą kopułę, którą wieńczy latarnia zakończona baniastym hełmem.

Kontynuując jazdę drogą wojewódzką 957 mijamy, po lewej stronie, dolną stację kolei linowej Mosorny Groń, by chwilę później wjechać na teren Babiogórskiego Parku Narodowego i coraz bardziej wznoszącym się podjazdem z serpentynowym odcinkiem osiągnąć na przełęczy Krowiarki (Lipnickiej) wysokość 1012 m n.p.m. Przełęcz oddziela masyw Babiej Góry od Pasma Polic i jest też naturalną granicą północnego (Podbabiogórze) i południowego (Orawa) podnóża Babiej Góry oraz granicą administracyjną powiatów suskiego i nowotarskiego. Przełęcz jest ważnym węzłem tras pieszych i najpopularniejszym punktem wyjściowym na Babią Górę. Od tego miejsca, cały czas zjeżdżając w dół, po ok. 5,5 km docieramy do Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej.

MUZEUM ORAWSKI PARK ETNOGRAFICZNY

Muzeum – skansen budownictwa orawskiego swoje powstanie zawdzięcza darowiźnie dokonanej w 1937 r. przez rodzeństwo Joannę Wilczkową i jej brata Sandora Lattyaka (Łaciaka), ostatnich spadkobierców sołtysiej rodziny Moniaków. Na rzecz polskiego Skarbu Państwa przeszła wówczas posesja o powierzchni ponad czterech hektarów, w skład której wchodził zabytkowy dwór z również zabytkowymi budynkami gospodarczymi stojące w otoczeniu pięknego, małego parku. W latach powojennych przenoszono tu z orawskich wiosek kolejne zabytkowe obiekty. Współcześnie skansen zajmuje powierzchnię już ponad 11 arów i składa się z dwóch sektorów – starego oraz nowego. Jest to obecnie niewątpliwie najciekawsza tego typu placówka w tej części Polski. W muzeum eksponowanych na wolnym powietrzu jest ponad 40 obiektów architektury. W centrum starego sektora stoi najcenniejszy obiekt skansenu, wspomniany już dwór Moniaków. Budynek powstawał dwuetapowo. Lewe skrzydło jest starsze i pochodzi z XVII w., natomiast prawe dostawione zostało w 1784  r., o  czym zaświadcza wyżłobiona na sosrębie data. Dwór jest budynkiem kurnym (bezkominowym). W nakrywającym go gontowym dachu widoczne są dymniki, którymi wydostawał się na zewnątrz dym z pieców. Wnętrza dworu, z zachowanym rozkładem pomieszczeń mieszkalnych i użytkowych, wyposażone są w meble, sprzęty i dekoracje z czasów gdy był on siedzibą szlacheckiej, zamożnej, orawskiej rodziny. W tej części muzeum zobaczyć można jeszcze m.in. XIX-wieczne chałupy z charakterystyczną wyżką, dwie karczmy: „Czarną” z XVIII w. i „Białą” z XIX w., lamus, dzwonnicę loretańską oraz cztery chłopskie zakłady przemysłowe: olejarnię, kuźnię, tartak i folusz. W nowym sektorze zobaczyć można XVIII-wieczny kościół z trzema kaplicami i wolnostojącą dzwonnicą, plebanię, budynek szkoły z przełomu XIX/XX w., kilka kolejnych chałup chłopskich, jedno- i dwubudynkowe zagrody oraz szałasy pasterskie.

INFORMACJE PRAKTYCZNE

Adres: 34-484 Zubrzyca Górna, b.n.

Parking: ogólnodostępny, przy obiekcie

Godziny otwarcia: XI-III: 8:30-14:30; IV, IX, X: 9:00-15:00; V, VI: 9:00-17:00; VII,VIII: 10:00-18:00

Wstęp: bilet normalny: 20 zł/os., bilet ulgowy: 12 zł/os. (ulgi ustawowe), bilet bezpłatny: dzieci do lat 7, ulgi ustawowe

 

GPS:

N49 34.221 (49.570350)

E19 38.180 (19.636333)

Skip to content